Гүйцэтгэлийн үнэлгээ болон гүйцэтгэлийн удирдлага гэсэн ойлголтууд ихэвчлэн ойролцоо утгатай мэт сонсогддог ч тэд нэг нэгнийгээ нөхдөг, стратегийн хувьд ялгаатай, бие даасан үйл ажиллагаанууд юм.

Гүйцэтгэлийн удирдлага нь ажилтнуудын гүйцэтгэлийн үнэлгээ, KPI үнэлгээний удирдлага, өгөгдөлд дүн шинжилгээ хийх, мэдээлэл цуглуулах гэх мэт олон нарийн төвөгтэй асуудлыг агуулсан, судалгаа шинжилгээнд суурилсан олон талт систем юм. Олон улсын KPI институтын 15 жилийн судалгааны ажлууд дээр тулгуурлан хөгжүүлсэн гүйцэтгэлийн удирдлагын аргачлалын тухай KPI Мастеркласс сургалт нь байгууллагын гүйцэтгэлийг сайжруулахад туслах гүйцэтгэлийн удирдлагын системийн үндсэн 6 тулгуур ойлголтыг агуулсан сургалтын бүтээгдэхүүн юм.

Ажилтны сэтгэлтэй байдал /engagement/-ийг сүүлийн үед ихээхэн судлаж, хэмждэг болсон бол ажилтны аз жаргалтай байдлыг судлах байгууллага маш цөөн байна. Ажилтан ажлын байран дээрээ аз жаргалтай байна гэдэг нь юуг илэрхийлдэг вэ? Түүнийг хэрхэн хэмжих үү? гэсэн асуулт үүнийг дагаад гарч ирнэ. Ур чадвартай ажилтны төлөөх өрсөлдөөн ихтэй одоогийн нөхцөлд дээрх асуултуудын хариуг тодорхойлох нь чухал болж байна.

Стратегийн төлөвлөлт нь аливаа байгууллагыг амжилтанд чиглүүлэх, удирдлагын баг, ажилтнуудыг нэгдсэн төлөвлөгөөнд уялдуулах, удирдлагын шийдвэр гаргалтыг байгууллагын алсын хараа руу удирдан чиглүүлэх зорилготой бизнесийн чухал үйл ажиллагаа юм. Ихэнхи байгууллагууд стратеги төлөвлөлтийг шинэ он эхлэхийн өмнө хийдэг ба жилдээ нэг удаа хийгддэг ажил гэсэн түгээмэл ойлголттой байдаг. Тийм ч учраас жилийн турш гүйцэтгэлээ хянадаггүй, өдөр тутмын үйл ажиллагаа нь стратеги төлөвлөгөөтэй уялдаагүй байх гэх мэт стратеги хэрэгжүүлэлтийн явцад олон янзын алдаанууд гарч байдаг.

Ихэнх байгууллагуудын хувьд үндсэн үйл ажиллагаанд оролцдоггүй, дэмжлэг үзүүлэх үүрэгтэй Хүний нөөц, Санхүү, Мэдээлэл технологи гэх мэт алба хэлтсүүдийн гүйцэтгэлийг хэмжихэд түвэгтэй байдаг. Учир нь борлуулалт, үйлдвэрлэл гэх мэт үндсэн үйл ажиллагаа хариуцсан алба хэлтсүүдтэй харьцуулахад ажлын үр дүнг шууд хэмжих боломжгүй байдаг. Жишээ нь хэмжихэд хялбар үзүүлэлтүүдээр дэмжлэг үзүүлэгч алба хэлтсүүдээ үнэлдэг түгээмэл алдаа байдаг. Жишээ нь борлуулалтын дүн, үнийн саналын амжилтын хувь гэх мэт.

Ажилтнууд байгууллагынхаа хувьд, ажлын байрандаа, хамт олондоо, байгууллагын соёлдоо сэтгэл хангалуун байгаа бол түүнийг байгууллагадаа сэтгэлтэй буюу Engaged employee гэж үздэг ба тэд бол бизнесийн амжилтын түлхүүр үзүүлэлтийн нэгд тооцогддог. “Сэтгэлтэй ажилтнууд” байгууллага дахь өөрийн зорилгоо олсон, өөрийн хийж байгаа ажил, байгууллагадаа оруулж буй өөрийн хувь нэмэр, үүрэгээрээ бахархдаг.

Австралийн KPI институт болон Могул Консалтинг компани хамтран Certified Strategy and Business Planning Professional буюу олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн Стратеги төлөвлөлтийн мэргэжилтэн бэлтгэх сургалтыг зохион байгуулах гэж байна.

Гүйцэтгэлийн үнэлгээний явцад түгээмэл гардаг асуудлын нэг нь бидний сонгосон KPI үзүүлэлтүүд байгууллагын стратеги зорилгуудтай холбоогүй, тэдний гүйцэтгэлийг харуулж чаддаггүй тохиолдлууд байдаг. Энэ асуудлын шалтгааныг илүү тодорхой ойлгохын тулд бид дараах түгээмэл гардаг асуудлууд болон түүнийг хэрхэн шийдвэрлэх тухай зөвлөгөөг хүргэж байна.

Гүйцэтгэлийн удирдлагын хамгийн сүүлийн үеийн аргачлал болох OKR буюу Зорилт ба Түлхүүр Үр Дүнгийн аргачлалын тухай олон улсын KPI институтын сургалт Монголд анх удаа зохион байгуулагдлаа. Энэхүү Certified OKR Professional сургалт нь Гүйцэтгэлийн удирдлагын чиглэлээр судалгаа шинжилгээ, сургалтын чиглэлээр 15 гаруй жил үйл ажиллагаа явуулж байгаа KPI институтын бүтээгдэхүүн ба Монгол хэрэглэгчдэд тусгайлан зориулж, 2020 оны 6 сарын 29-өөс 7 сарын 3-ны хооронд онлайнаар зохион байгуулсан юм.

Борлуулалтын шинжилгээ хийхэд зайлшгүй ашиглагддаг үндсэн тоон үзүүлэлтүүд байдаг.

Байгууллагын хувьд ERP систем гэдэг хүний биеийн тархи мэдрэлийн системтэй адил үүрэгтэй. Мэдээллийн олон эх үүсвэрээс тоон мэдээллийг цуглуулж, нэг төвлөрсөн системд хадгалан, дүн шинжилгээ хийж, шийдвэр гаргалтанд тусладаг. Мэдрэлийн систем хэвийн ажиллаж байх үед хэн ч түүний ажиллагаанд санаа тавьдаггүй, харин асуудал гарахад бүх анхаарлыг түүнд хандуулдаг. ERP нэвтрүүлэлтийн хувьд ч мөн адил, асуудал гарвал бүх анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй болдог, учир нь ERP-тай холбоотой асуудал байгууллагын бүхий л чухал функцуудэд нөлөөлж байдаг.

Тайлан гаргах нь Гүйцэтгэлийн удирдлагын процесст хамгийн чухал үе шат байдаг ба ихэнх менежерүүд гүйцэтгэлийн процессийн төгсгөлд ихэвчлэн энэ үе шат дээр асуудалтай тулгардаг. Гүйцэтгэлийн тоон үзүүлэлт бүхий тайлан гарсан хэдий ч тэр дангаараа үр дүнг сайжруулна гэсэн үг биш. Энэхүү тоон үзүүлэлт бүхий тайлан дээр дүн шинжилгээ хийж, оновчтой шийдвэр гаргалт хийх нь бидний бизнесийн гүйцэтгэлийг сайжруулах үндэс юм.

Гүйцэтгэлийн удирдлагын хамгийн сүүлийн үеийн аргачлал болох OKR буюу Зорилт ба Түлхүүр Үр Дүнгийн аргачлалыг мэргэжилтнүүд ихээхэн сонирхох болжээ. Яагаад энэ аргачлал мэргэжилтнүүдийн анхаарлыг татаж байна вэ, энэхүү шинэ аргачлал нь юугаараа давуу талтай вэ?

Google компанийн агуу амжилтыг хүн бүр мэддэг. Гэхдээ түүнд хэрхэн хүрсэн болохыг тэр бүр мэддэггүй. Google-ийн сансрын хурдтай өсөлтийн нууц нь гүйцэтгэлийн удирдлагын техник болох OKR буюу Objective and Key Results юм. OKR нь байгууллагын зорилгод хүрэх баг бүрийн ажлын гүйцэтгэлийг удирддаг аргачлал юм. Google компани энэхүү системийг тасралтгүй өсөлтийг авчрах онцгой хэрэгсэл гэж үзсэн байдаг.

Хүний нөөцийн менежмент нь байгууллагуудын хувьд дэмжигч функц байхаа больж, байгууллагын стратеги зорилгодоо хүрэх чухал хүчин зүйл болж байна. Менежментийн шинжлэх ухааны анхаарлын төвд байж, байгууллагын гүйцэтгэлд нөлөөлөх олон төрлийн хүнийн нөөцийн удирдлагын боломжууд бий болсоор байн